Van vuilnisman tot Taghi wij moeten kunnen blijven schrijven
Als sportverslaggever interviewde Paul van den Bosch profvoetballers, nu is hij al jarenlang de hoofdredacteur van de regionale titels van het AD en vertelt hij in een interview over de veranderingen in de journalistiek en zijn eigen rol. Zijn ervaring als verslaggever helpt hem in zijn huidige baan. “De verslaggevers zijn de sterspelers, niet de hoofdredacteur.”
De lessen uit de sportjournalistiek
Van den Bosch begon zijn loopbaan in de sportjournalistiek, waar hij verslag deed van clubs als PSV en Feyenoord. Volgens hem zijn sportjournalisten per definitie allrounders. “Je leert organiseren, je moet hard werken ook op tijden dat anderen vrij zijn en je moet overal een verhaal in zien.” Die vaardigheden komen nu nog steeds van pas.
Toch zag hij voor zichzelf een bredere toekomst weggelegd. “Ik vind het gezond om na een tijd als sportverslaggever verder te kijken. Je kunt niet tot je 65ste blijven schrijven over een wereld die steeds jonger wordt.” Die overstap maakte hij uiteindelijk richting de algemene journalistiek en het management.
Hoofdredacteur regio, Paul van den Bosch: ‘Wij moeten kunnen blijven schrijven, wij zwijgen nooit!’
Relaties en lastige ego’s
Een van de belangrijkste vaardigheden die hij meenam uit de sportwereld is omgaan met sterke persoonlijkheden. “Als sportverslaggever werk je altijd met mensen met een groot ego. Coaches, sporters, ze hebben allemaal karakter. Dat is een goede leerschool, want als hoofdredacteur heb je continu te maken met lastige mensen.” Die ervaring hielp hem later in leidinggevende posities. Daarnaast moest hij balanceren tussen objectieve journalistiek en relatiemanagement. “Je schrijft iets over een trainer of speler en de volgende dag kom je die persoon weer tegen. Dat is anders dan bij een algemeen nieuwsverhaal, waar je je bron vaak maar één keer spreekt.” Die delicate dans tussen eerlijk verslaggeven en professionele banden behouden, beschouwt hij als een waardevolle les.
Goede trainers begrijpen dat het niet om henzelf draait, maar om de spelers. “Van Gaal en Hiddink snapten dat als hun spelers goed presteerden, dat vanzelf op hen afstraalde. Dat is ook waarom niet alle goede voetballers ook goede trainers worden: ze snappen soms niet dat anderen iets niet kunnen wat voor hen vanzelfsprekend was.” Hetzelfde geldt voor leidinggeven in de journalistiek: het draait niet om de hoofdredacteur, maar om de verslaggevers die de verhalen maken.
Interactie met de lezer
Naast de interne dynamiek binnen de redactie is ook de relatie met lezers de afgelopen jaren sterk veranderd. “Vroeger bepaalden wij hoe de wereld eruitzag en de lezers accepteerden dat. Maar die tijd is voorbij.” Lezers reageren direct via social media en online platforms, en hun betrokkenheid is essentieel geworden. “In de regionale journalistiek weten de mensen die ergens wonen vaak beter wat er speelt. Dus waarom zouden wij in een vergaderzaal bepalen wat belangrijk is?”
Ook commercieel gezien is betrokkenheid van lezers cruciaal. “Als mensen zich verbonden voelen met een medium, blijven ze langer hangen en zijn ze eerder bereid om te betalen voor een abonnement.” Daarom zet het AD steeds meer in op interactieve journalistiek. “We vragen lezers actief: wat houdt jullie bezig? Of het nu gaat om een messenprobleem in Schiedam of woningnood in Rotterdam, wij willen die verhalen brengen.”
Toch blijft er een grens. “Het is niet de bedoeling dat we puur schrijven op verzoek, zoals: ‘ik ben lid van een blaaskapel en daar moet een artikel over komen.’ Maar relevante thema’s die leven in de samenleving nemen we zeker mee.” Journalisten worden dan ook steeds meer aangemoedigd om contact te onderhouden met hun publiek. “Als iemand een tip instuurt en nooit meer iets terug hoort, haakt die af. Nee is ook een antwoord, maar je moet wel communiceren.”
De kwaliteit van journalistiek in een digitaal tijdperk
Een veelgehoorde zorg is dat de journalistiek achteruitgaat door digitalisering. Maar Van den Bosch ziet dat anders: “Ik vind juist dat de kwaliteit omhooggaat.” Hij haalt fel uit naar oude geluiden van oudere journalisten. “Luister naar hun vakkennis, maar als ze zeggen ‘vroeger was alles beter’, moet je dat met een korrel zout nemen. Vroeger was het anders. Krantenredacties waren groter, ja, maar er werd ook veel minder efficiënt gewerkt. Er waren collega’s die je een hele week niet zag, omdat ze vooral in de kroeg zaten.”
Volgens hem is de moderne journalistiek scherper en interactiever dan ooit. Het AD blijft daarin meebewegen, zonder de kern van het vak te verliezen. Want, zoals Van den Bosch het heel mooi zegt: “Uiteindelijk draait het om de verslaggevers. Zij maken het verschil.”
Persvrijheid en bedreigingen
Naast digitalisering ziet Van den Bosch een andere grote uitdaging: persvrijheid. “Wij moeten kunnen blijven schrijven wat binnen de wet valt. Als journalisten hun werk niet kunnen doen, kom je in een situatie die richting dictatuur gaat.” Hoewel hij niet denkt dat Nederland die kant opgaat, benadrukt hij wel dat waakzaamheid geboden is. “Journalisten kunnen alleen functioneren als ze ultieme vrijheid hebben en zich niet constant hoeven te verantwoorden over waar ze over schrijven.”
Paul van den Bosch is zorgelijk over de vrijheid van de drukpers. Maar, ”Wij zwijgen nooit!”
Een ander probleem is dat persvrijheid door veel mensen niet als vanzelfsprekend wordt gezien. “Veel mensen vinden ons vervelend. Ik snap wel waarom journalisten niet populair zijn. Media brengen vaak negatief nieuws, en dat roept weerstand op. In Nederland hebben journalisten niet zoveel aanzien als we soms denken. In sommige ranglijsten staan we net boven de vuilnisman.” Toch is persvrijheid volgens hem essentieel, niet alleen voor journalisten zelf, maar voor de hele samenleving.
Daarnaast worden journalisten steeds vaker bedreigd. “Dat kan gaan van een klein stukje over een vuilnisman tot berichten over Ridouan Taghi. Het spectrum is breed, maar de dreiging is reëel.” Desondanks blijft Van den Bosch overtuigd van de noodzaak om door te gaan: “We moeten ons niet laten intimideren. Een vrije pers is een fundament van de democratie.” Zo is leidinggeven uiteindelijk heel mooi en beschermend. Je controleert bij je verslaggevers hoe het met ze gaat en je gaat door. En het allerbelangrijkste is dat je moet blijven schrijven en nooit moet zwijgen. Want als wij gaan zwijgen gaan we richting een dictatuur, en dat verdienen de jour
Hieronder kunt u ook het artikel lezen via de link